در حالی که دوره نقاهت در اعتیاد می تواند بسیار دشوارباشد. معتادان می توانند سعی کنند با غلبه بر وسوسه جلوی عود و بازگشت به مواد (لغزش) را بگیرند. اتفاقاتی که منجربه عود می شود، گاهی اوقات به طور غیر منتظره رخ می دهد. افرادی که قبلاً درگیر مصرف مواد بوده اند باید بتوانند خود را برای هوس کردن مصرف دوباره به ویژه در اعتیاد یه تریاک و مشتقات آن آماده کنند. به طوری که بتوانند بدون عود و رو به جلو حرکت کنند. تمایل به مصرف مواد معمولاً در آغاز بهبودی شدیدتر است و به تدریج هر قدر میزان بهبودی جسمی و بازتوانی بعد از اعتیاد بیشتر می شود این تمایل نیز کاهش می یابد. با این حال مقاومت در برابر مصرف می تواند روندی فرساینده و خسته کننده باشد. افراد ممکن است احساس ضعف کنند و فکر کنند که دیگر نمی توانند ادامه دهند. در ادامه توصیه های برای غلبه بر این حالت آمده است :

از محیط ها و افرادی که برای شما یاد اور مصرف هستند دوری کنید.

به طور مثال اگر همیشه زیر زمین خانه تان پاتوق مصرف مواد بوده است ، بهتر است تا زمان بهبودی کامل به آن زیر زمین نروید. همچنین اگر یکی دو نفر از دوستان تان مصرف کننده بوده اند و شما همواره به اتفاق آنها اقدام به مصرف می کردید بهتر است از آنها فاصله بگیرید . چرا که شرایط مصرف را برای شما تداعی می کنند.

افکار منفی تان را کنترل کنید .

افرادی که میل به مصرف دوباره پیدا میکنند یا دچار لغزش می شوند گزارش می دهند که معمولاً تفکراتی با محتواهای ناامیدانه دراین زمان ها به ذهن شان می رسد و در مقابل اراده ی آنها قرار میگیرد . تفکراتی مانند :«دیگر نمیتوانم! از من بر نمی آید ! الان می میرم. نمی توانم ادامه دهم. من برای ترک کردن خیلی ضعیف هستم و ... »

همچنین برخی آنها بهانه ها و استدلال های عقلانی در ذهن شان رسوخ میکند « با یکبار مصرف تفریحیم دوباره که کامل به جای اولم بر نمیگردم! فقط یکبار دیگر برای خداحافظی مصرف میکنم ! کسی نمیفهمد ! از فردا تصمیم میگیرم کنار بگذارمش! امشب برای شاد بودن در فلان مراسم باید حتماً مصرف کنم ! و...»

افرادی که میل به مصرف دوباره پیدا میکنند یا دچار لغزش می شوند گزارش می دهند که معمولاً تفکراتی با محتواهای ناامیدانه دراین زمان ها به ذهن شان می رسد و در مقابل اراده ی آنها قرار میگیرد . تفکراتی مانند :«دیگر نمیتوانم! از من بر نمی آید ! الان می میرم. نمی توانم ادامه دهم. من برای ترک کردن خیلی ضعیف هستم و ... »

همچنین برخی آنها بهانه ها و استدلال های عقلانی در ذهن شان رسوخ میکند « با یکبار مصرف تفریحیم دوباره که کامل به جای اولم بر نمیگردم! فقط یکبار دیگر برای خداحافظی مصرف میکنم ! کسی نمیفهمد ! از فردا تصمیم میگیرم کنار بگذارمش! امشب برای شاد بودن در فلان مراسم باید حتماً مصرف کنم ! و...»

ورزش کنید .

بهترین راه برای فرار از وسوسه ورزش و انجام فعالیت فیزیکی است. این نوع فعالیت اجازه می دهد تا افراد با یک شیوه سالم از تمایل به مصرف فرار کنند و ذهن شان را از آن منحرف نمایند. مهم نیست که چه نوع فعالیت بدنی انجام گیرد. است، راه رفتن یا دوچرخه سواری می تواند منجربه افزایش اندروفین گردد که نوعی مخدر طبیعی است و لذا هوس مصرف مواد را کاهش می دهد. فعالیت بدنی چیزی است که شما می توانید در هر زمانی از روز انجام دهید.

از خودگویی های مثبت استفاده کنید.

هرگاه میل به مصرف پیدا می کنید، سعی کنید با جملاتی مانند « تو قوی هستـی»، « تو میتوانی خیلی بیشتر مقاومت کنی » یا « چیزی که جانت را نگیرد تو را قوی تر می کند» به خودتان انرژی و توان بدهید .

احساسی که دارید با کسی در میان بگذارید .

صحبت کردن با دیگران کمک می کند تا فرد از درگیری مستقیم با موضوع فاصله بگیرد و به طور عقلانی به مساله توجه کند. این کار باعث می شود که فرد ولع غیر عقلانی خودش را بهتر درک کند. ضمن این که گاهی دیگران با کمک و همفکری به فرد کمک می کنند که بر امیال ولع آمیز خودش غلبه کند و با به زبان آوردن افکار و احساسات خود را از زیر بار سنگین آنها بیرون بیاید . به ویژه صحبت کردن با کسی که قبلاً همین مشکل را داشته و ترک کرده است میتواند گزینه ی خوبی باشد . مسیر بهبودی یک سفر طولانی است که غیر ممکن است بدون کمک بتوان آن را طی کرد. همچنین یک روانشناس یا مشاور میتواند در این فرایند بهبودی به شما کمک کند. به طور استاندارد در همه مراکز ترک اعتیاد یک روانشناس نیز وجود دارد که در جریان فرایند سم زدایی و مصرف داروهای جایگزین به شما کمک میکند بتوانید بر افکار منفی تان غلبه کنید.

مطالعه کنید.

مجلاتی که در زمینه ترک اعتیاد آموزش می دهند بارها و بارها بخوانید و مطالب آنها را برای خودتان تکرار کنید و سعی کنید که این مطالب را هر روز به کارببندید . این کار باعث می شود که از هدف تان دور نشوید.

احساسات تان را به اشتراک بگذارید .

شکل مفیدی از ابراز وجود که به افراد کمک می کند بتوانند با دیگر افرادی که مانند آنها مشکلات مشابهی دارند ارتباط برقرار کنند، ارتباط از طریق شبکه های اجتماعی است. در شبکه های اجتماعی با افرادی مانند خودتان( که در حال ترک هستند) ارتباط برقرار کنید . سعی کند افراد را انتخاب کنید که در مراحلی بالاتر از مرحله ای که شما در آن هستید قرار دارند . مثلآً اگر شما تازه تصمیم به ترک گرفته اید ف بهتر است با کسی ارتباط برقرار کنید که او درچند ماهی از مصرف مواد پاک بوده است . این باعث می شود که شما یک نمونه ی موفق را پیش روی خودتان ببینید.

شبکه اجتماعی اطرافیان خودتان را تغییر دهید.

یکی از مهم ترین عوامل در موفقیت بعد از ترک ، تغییر دادن شبکه افرادی است که با آنها ارتباط دارید. اگر شما در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنید، هفته ای دوبار در استخر محله تان شنا کنید یا به یک کلاس هنری بروید تا مهارت جدیدی را بیاموزید، خواه ناخواه با افراد جدیدی آشنا می شوید. این افراد به شما کمک می کنند که تجارب جدیدی را بیازمایید و از تجارب قبلی فاصله بگیرید.

یک لیست از اهداف خودتان تهیه کنید.

این لیست باید شامل برنامه هایی باشد که تصمیم دارید بعد از بهبودی نسبی آنها را اغاز کنید. این لیست را باید به آینه اتاق تان بچسبانید و هر روز به ان نگاه کنید. این کار باعث می شود که مدام به خودتان یاد اوری کنید که چرا تصمیم به ترک گرفته اید و لذا هشیار باشید که تسلیم وسوسه نشوید.

یک سرگرمی جدید را امتحان کنید.

شما در زمان اعتیاد تان احتمالاً وقت و انرژی قابل توجهی را صرف فعالیت هایی برای یافتن مواد ، رد و بدل کردن آن و استعمال آن می کردیده اید، بعد از ترک ، این زمان و انرژی آزاد می شود. بنابراین بهتر است که این وقت و انرژی را در حیطه ی دیگری به جریان بیندازید. همان گونه که در سراسر این کتاب گفته شده، یکی از راه های زندگی بهتر بعد از ترک این است که سبک زندگی خودتان را تغییر دهید . تغییرات کوچک درسبک زیست ما باعث تغییراتی بنیادین در نظام باورهای ما خواهد شد. هیچ گاه نگویید « من نمی توانم چون تا به حال چنین کاری را انجام نداده ام . » ممکن است شما تا به حال تنیس بازی نکرده باشید یا باغبانی نکرده باشید، اما چه ایرادی دارد که این کار را هم امتحان کنید. خصوصاً سروکار داشتن با گیاهان یا خیوانات خانگی به شما کمک می کند که قدر نعمت حیات را بهتر بدانید. این فعالیت های سالم می تواند جایگزین عادات ناسالم قبلی شما شود.

بر اهداف کوتاه مدت تمرکز کنید.

ممکن است شما به محض ترک مواد نتوانید همه ی اهداف درازمدتی که در سر دارید عملی کنید. این درست است که ترک مواد دریچه های تازه ای را به روی زندگی شما باز می کند اما این بدان معنا نیست که انتظار داشته باشید خیلی سریع به همه ی آرزوهایتان برسید. از کمال گرایی و تفکر سیاه و سفید پرهیز کنید. کمال گرایی به این معنا است که شما نتوانید محدودیتی را در زندگی تان تحمل کنید و انتظار داشته باشید که خیلی سریع بعد از ترک کردن به همه خواسته هایتان برسید. این نوع تفکر ممکن است باعث دلسردی شما شود. شما نباید خودتان را با دیگر افرادی که درگیر اعتیاد نبوده اند مقایسه کنید . زیرا در واقع شما نیاز به تلاشی دو چندان دارید . آنها ممکن است از صفر شروع کرده باشند اما شما از زیر صفر اغاز کرده اید . بنابراین خیلی طبیعی است که روند رشد شما کندتر از آنها چیزی که مهم است این است که بدانید قدم در راه درستی نهاده اید . سعی کنید برای زندگی تا ن اهداف کوتاه مدت تعیین کنید . این کارباعث می شود که اهداف دست یافتنی تر شوند و همین موضوع باعث دلگرمی شما در طول مسیر زندگی خواهد شد . مثلآً به جای این که هدفی تعیین کنید مبنی بر اینکه باید در سه ماه اینده به یک سرمایه ی کلان برسم ، بهتر است هدفی تعیین کنید مبنی بر این که درسه ماه اینده باید سعی کنم خودم را به عنوان کسی که مصرف را ترک کرده است در شغلی که داشتم تثبیت کنم و به گونه ای عمل کنم که دیگران در محیط کار به من اطمینان کنند و کاستی های قبلی شغلی ام را جبران کنم . تمرکز بر اهداف کوتاه مدت می تواند برای شما ایجاد انگیزه کند تا بهتر در برابر وسوسه دوام بیاورید.

آنچه بر هوس مصرف تان تاثیر می گذارد ، شناسایی کنید.

برخی افراد وقتی احساس گرسنگی یا خستگی می کنند بیشتر میل به مصرف دارند. در مقابل برخی در زمان هایی که انرژی زیادی دارند ممکن است میل به مصرف داشته باشند و عده ای در زمان هایی که احساس افسردگی و پوچی می کنند چنین رفتاری نشان می دهند. برخی نیز اشتباهآً به منظور افزایش توانمندی جنسی شان به مواد پناه می برند. باید نیاز زیربنایی به مصرف را درخودتان پیدا کنید . یعنی نقص یا کمبودی که باعث می شود شما به مواد روی بیاورید. سپس سعی کنید آن میل را از مسیر دیگری ارضا کنید. مثلآً اگر افسرده هستید یا ناتوانی جنسی دارید  باید تحت درمان با داروهای روانپزشکی قرار بگیرید. این داروها اگر زیر نظر پزشک مصرف شوند اغلب اعتیاد آور نیستند و به علاوه اختصاصاً با تمرکز بر بیماری شما ، آن را درمان می کنند و آسیب دیگری را متوجه شما نخواهند ساخت.

منبع :

http://www.drugs.com/answers/tips-dealing-opiate-cravings-521076.html